Liệu pháp ozone và các tiềm năng trong điều trị bệnh lý
Trong nhiều năm gần đây, ozone và các ứng dụng của ozone đã được khoa học chứng minh có thể mang lại nhiều lợi ích cho quá trình điều trị bệnh lý và cải thiện các tình trạng sức khỏe khác nhau ở người.
Một nghiên cứu được công bố vào đầu năm 2023 cũng chỉ ra những tác dụng của việc điều trị bằng liệu pháp ozone đến chất lượng cuộc sống của người bệnh ung thư sau quá trinh xạ trị và hóa trị.
Với sự phát triển của khoa học và y học hiện nay, các phương pháp chẩn đoán và điều trị ung thư cũng liên tục được cải thiện nhằm mang lại khả năng sống sót tốt hơn cho những bệnh nhân này. Tuy nhiên, khi khả năng sống sót được cải thiện, tỷ lệ người sống sót sau ung thư sống chung với các tác dụng phụ của phương pháp điều trị ung thư cũng tăng lên.
Hơn nữa, một số tác dụng phụ này trở thành vấn đề kéo dài và khó kiểm soát, đặc biệt đối với chứng đau mãn tính, do thiếu các thử nghiệm tập trung vào tính an toàn và hiệu quả lâu dài của các biện pháp can thiệp.
Những tác dụng phụ không được kiểm soát này dẫn đến tác động tiêu cực đến hoạt động thể chất và tâm lý, cũng như chất lượng cuộc sống liên quan đến sức khỏe (health-related quality of life – HRQOL).
Quá trình nghiên cứu gần đây cho thấy, đã có không ít kết quả đã chỉ ra trong số các quá trình chính liên quan đến việc gây nên tác dụng phụ do hóa trị hoặc xạ trị là stress oxy hóa, viêm và thiếu máu cục bộ (thứ phát sau tổn thương ở các vi mạch và viêm nội mạc tử cung).
Trong nghiên cứu được công bố vào đầu năm 2023, liệu pháp ozone đã được khẳng định có thể mang lại sự cải thiện hoặc ngăn ngừa một số tác dụng phụ, biến chứng do quá trình hóa trị và xạ trị gây nên ở bệnh nhân điều trị ung thư. Tuy nhiên, ozone không phải là dược phẩm; nó gắn liền với một quy trình trị liệu (công nghệ y tế), các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng (RCT) rất khó thực hiện và hầu như không có RCT nào cho đến thế kỷ hiện tại.
Trước đây cũng đã có những công bố báo cáo về tác dụng có lợi của việc bổ sung phương pháp điều trị bằng ozone vào việc kiểm soát các tình trạng lâm sàng gây khó chịu, chẳng hạn như các cơn đau do bệnh lý thần kinh ngoại biên do hóa trị liệu (chemotherapy-induced peripheral neuropathy – CIPN) và một số triệu chứng vùng chậu do bức xạ chịu nhiệt, chẳng hạn như đau mãn tính, tiểu ra máu và chảy máu trực tràng.
Thật vậy, đối với tình trạng thứ hai, liệu pháp ozone đã được mô tả là có mức khuyến nghị 1C trong hướng dẫn điều trị viêm trực tràng mãn tính do bức xạ do Hiệp hội bác sĩ phẫu thuật đại tràng và trực tràng Hoa Kỳ công bố.
Liệu pháp ozone được triển khai như thế nào?
Theo công bố nghiên cứu, từ tháng 6 năm 2019 đến tháng 6 năm 2022, 54 bệnh nhân gặp các tác dụng phụ mãn tính do ảnh hưởng sau quá trình xạ trị và hóa trị điều trị ung thư đã được mời tham gia các thử nghiệm để đánh giá phương pháp điều trị bằng liệu pháp ozone y tế.
Trong đó, có 22 bệnh nhân (85%) được điều trị bằng liệu pháp ozone toàn thân thông qua thủ thuật bơm khít trực tràng, 16 bệnh nhân được điều trị bằng thủ thuật độc quyền và 6 bệnh nhân được điều trị bổ sung thêm liệu pháp ozone cục bộ.
Ozone (hỗn hợp O3/O2) trong thử nghiệm được lấy từ oxy cấp lâm sàng bằng cách sử dụng hai máy tạo ozone y tế (Ozonosan Alpha-plus®; Dr. Hänsler GmbH, Iffezheim, Đức và Ozonobaric P, Sedecal, Madrid, Tây Ban Nha).
Đối với việc bơm khí ozone, nồng độ O3/O2 tăng dần trong khoảng từ 10 đến 30 μg/mL. Khi dùng tại chỗ, nồng độ ozone thường dao động trong khoảng 40 đến 10 μg/mL, tùy theo khả năng dung nạp của bệnh nhân hoặc dựa trên sự hiện diện hay vắng mặt của nhiễm trùng tại chỗ. Bệnh nhân được điều trị bằng liệu pháp ozone nếu không có bằng chứng về sự tiến triển của khối u.
Xem thêm: Hiệu quả của liệu pháp ozone trong điều trị tổn thương lâu dài do thiếu máu thận
Hiệu quả của liệu pháp ozone trong điều trị biến chứng sau điều trị hóa trị, xạ trị ở bệnh nhân ung thư
Kết quả cho thấy, liệu pháp ozone đã thể hiện tác dụng trong việc kiểm soát các tác dụng phụ gây ra bởi quá trình điều trị hóa trị và xạ trị ở bệnh nhân mắc ung thư sau trung bình 17,5 tuần.
Các công bố trong nghiên cứu này đã chỉ ra rằng điều trị bổ trợ bằng liệu pháp ozone làm giảm mức độ độc tính và cải thiện chất lượng sức khỏe ở những người sống sót sau ung thư với các triệu chứng mãn tính hoặc dai dẳng thứ phát sau điều trị ung thư.
Đau mãn tính hoặc các vấn đề như lo lắng hoặc trầm cảm là vấn đề thường gặp ở bệnh nhân ung thư.
Trong báo cáo này, liệu pháp ozone cũng cho thấy sự cải thiện đáng kể trong lĩnh vực lo âu hoặc trầm cảm. Có lẽ tác dụng chính của việc xử lý bằng ozone để cải thiện tình trạng này có thể liên quan đến việc cải thiện các triệu chứng mãn tính. Tuy nhiên, không thể bỏ qua tác động trực tiếp bổ sung của việc điều trị bằng ozone toàn thân đối với tình trạng lo âu và trầm cảm.
Trước đây chúng tôi đã tóm tắt về việc căng thẳng oxy hóa và tăng các cytokine tiền viêm có thể liên quan đến cơ chế sinh bệnh của chứng lo âu và trầm cảm bằng cách khiến chức năng não và tín hiệu thần kinh bị ảnh hưởng.
Trong nghiên cứu, các tác giả cho biết, đã có 73% số người sống sót sau ung thư cho thấy sự thay đổi về khả năng vận động, khả năng tự chăm sóc hoặc khả năng thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh trong công bố rằng, rằng các khía cạnh này không thể được giải quyết trực tiếp bằng các biện pháp can thiệp dược lý và ba khía cạnh này cũng đã được cải thiện nhờ liệu pháp ozone.
Có thể mức độ cải thiện ở những khía cạnh này có thể phụ thuộc vào sự tiến triển của cơn đau và các triệu chứng sau khi bệnh nhân nhận điều trị bằng ozone y tế. Tuy nhiên, RCT ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp được điều trị bằng methotrexate cũng cho thấy bệnh nhân trong nhóm được điều trị bằng liệu pháp ozone có sự cải thiện.
Nghiên cứu sơ bộ này đánh giá những người sống sót sau ung thư được điều trị bằng phương pháp điều trị bằng ozone do các tác dụng phụ dai dẳng hoặc mãn tính khác nhau của phương pháp điều trị ung thư bằng hóa trị hoặc xạ trị.
Kết quả cho thấy, điều trị bổ trợ bằng liệu pháp ozone giúp cải thiện triệu chứng ở tỷ lệ cao bệnh nhân và nó có liên quan đến sự cải thiện đáng kể trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống liên quan đến sức khỏe do bệnh nhân tự báo cáo, cùng với việc giảm đáng kể mức độ độc tính. Các nghiên cứu sâu hơn trong lĩnh vực này đang được tiến hành.
Hỗ trợ biên dịch: BS PHAN THANH HÀO – CHỦ TỊCH CHI HỘI CHỐNG LÃO HOÁ – Hội Tế bào Gốc TP. HCM
Nguồn: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9859304/