Mặc dù số lượng nghiên cứu lâm sàng liên quan đến lợi ích hoặc tác hại tiềm tàng trong việc kết hợp xạ trị và liệu pháp ozone y tế còn hạn chế nhưng những kết quả đã được công bố cho thấy tiềm năng rất lớn của việc sử dụng ozone trong ngăn chặn các tổn thương cho cơ thể gây nên bởi quá trình xạ trị ung thư.
Công dụng được khoa học chứng minh của liệu pháp ozone
Oxy là nguyên tố có nhiều trong cơ thể sống. Việc sử dụng oxy trong nhiều phản ứng trong cơ thể sinh ra các gốc oxy tự do. Các gốc oxy tự do này là sản phẩm phụ không mong muốn đối với cơ thể và mức độ cao của chúng có thể gây độc cho cơ thể. Cơ thể phát triển hệ thống phòng thủ chống oxy hóa chống lại các gốc tự do này và bảo vệ axit deoxyribonucleic, protein và lipid khỏi tác dụng độc hại này.
Các phương pháp điều trị bổ sung có thể cần thiết khi hệ thống chống oxy hóa yếu hoặc không thể thực hiện đúng chức năng của mình. Một trong số đó là xử lý bằng liệu pháp ozone, một biện pháp điều trị thay thế/bổ sung dựa trên khí ozone (O3).
Theo đó, với việc sử dụng liệu pháp ozone, sau khi khí O3 được sau khi tiếp xúc với huyết tương sẽ tác động lên các mô khác nhau bằng cách hình thành các dẫn xuất oxy phản ứng và các sản phẩm oxy hóa lipid.
Các dẫn xuất oxy phản ứng này khiến hồng cầu là giải phóng oxy đến các mô dễ dàng hơn, kích hoạt bạch cầu, giải phóng các yếu tố tăng trưởng trong tiểu cầu, tăng giải phóng oxit nitric nội mô, sản xuất hồng cầu trong tủy xương và tăng hoạt hóa tế bào gốc và các enzyme chống oxy hóa trong các cơ quan khác.
Bên cạnh đó, với các kết quả nghiên cứu được chỉ ra trong những thập kỷ gần đây, ozone đang được sử dụng trong y học như một phương pháp điều trị bổ sung do công dụng chống viêm, kháng khuẩn, chống oxy hóa, kích thích miễn dịch và chống hạ huyết áp.
Ozone cho thấy tác dụng kháng khuẩn của hydrocarbon trong màng tế bào bằng cách phản ứng với liên kết đôi và làm hỏng màng tế bào. Ozone giúp tổng hợp các chất có hoạt tính sinh học như interleukin, leukotriene và prostaglandin, có vai trò ức chế viêm. Nó cũng kích thích sự tăng sinh của các tế bào của hệ thống miễn dịch và làm tăng độ nhạy cảm của đại thực bào với quá trình thực bào.
Ngoài ra, ozone còn làm tăng bề mặt tiếp xúc của hồng cầu để vận chuyển oxy, ngăn ngừa hồng cầu kết cục máu đông. Điều này rất quan trọng nhằm ngăn chặn sự xuất hiện của các rối loạn tuần hoàn, kích thích tuần hoàn và phục hồi các chức năng của cơ quan.
Ozone, gây ra sự giải phóng các chất giãn mạch như oxit nitơ, từ đó tác động dẫn tới tình trạng giãn nở của các tiểu động mạch và tĩnh mạch. Vì vậy, nó có tác dụng giảm đau và giải độc. Nó cũng kích thích ty thể và ribosome trong tế bào và tăng tổng hợp protein nội bào. Những thay đổi này làm tăng sự kích hoạt các chức năng của tế bào và tăng cường tái tạo các mô và cơ quan.
Các chuyên gia hiện nay đầu khẳng định, liệu pháp ozone y tế khi được sử dụng một cách có kiểm soát có thể mang lại vô số lợi ích giúp điều trị bệnh lý và cải thiện nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau cho con người thông qua các biện pháp truyền máu ozone và bơm hơi trực tràng hoặc tiếp xúc trực tiếp ở áp suất thấp, bôi nước ozon hóa và tiêm khớp tùy theo tình trạng bệnh.
Ozone, một chất trước đây được sử dụng để khử trùng và khử trùng, hiện đang được sử dụng trong nhiều bệnh mà việc điều trị y tế không đủ. Liệu pháp ozone y tế được sử dụng trong điều trị rối loạn tuần hoàn, ung thư, các bệnh viêm nhiễm (vết thương hở, viêm đại tràng và viêm gan), bỏng, các bệnh về thần kinh (Parkinson, đau dây thần kinh sinh ba, bệnh Alzheimer, đau đầu và đau nửa đầu), suy nhược, mệt mỏi mãn tính và thoái hóa khớp bệnh tật.
Xem thêm: 7 công dụng của liệu pháp ozone trong điều trị chấn thương
Vai trò của liệu pháp ozone hỗ trợ sau xạ trị
Với việc phát hiện ra rằng các tế bào ung thư không thể nhân lên trong môi trường nhiều oxy, các nhà khoa học đã nghiên cứu việc sử dụng liệu pháp ozone như một phương pháp hỗ trợ sau xạ trị cho bệnh nhân ung thư nhằm làm giảm các tác dụng phụ do quá trình điều trị gây ra.
Theo công bố nghiên cứu được đăng tải trên Altern Ther Health Med vào năm 2015, Gultekin và cộng sự đã nghiên cứu tác dụng bảo vệ của liệu pháp ozone đối với tổn thương nội tạng do chiếu xạ toàn thân (TBI) ở chuột và báo cáo rằng liệu pháp ozone làm tăng mức độ enzyme chống oxy hóa trong máu và ức chế stress oxy hóa trong tế bào và mô bằng cách giảm quá trình peroxid hóa lipid.
Trong nghiên cứu trên động vật trước đây, các nhà khoa học cũng đã báo cáo rằng liệu pháp ozone có tác dụng ức chế tổn thương gan cấp tính do TBI gây ra.
Năm 2005, nhà khoa học Clavo và cộng sự đã nghiên cứu về việc sử dụng nước ozone hóa trong điều trị viêm trực tràng xuất huyết do bức xạ chịu nhiệt không đáp ứng với các liệu pháp thông thường và đã nhận thấy sự cải thiện rõ rệt trong hiệu quả điều trị .
Trong một nghiên cứu của các nhà khoa học tại Tây Ban Nha được công bố năm 2004, 12 trong số 19 bệnh nhân mắc bệnh ung thư đầu và cổ tiến triển đã được hóa trị và xạ trị và 7 bệnh nhân được điều trị bằng ozone và xạ trị. Kết quả cho thấy, không có sự khác biệt được tìm thấy giữa hai nhóm về tỷ lệ sống sót chung. Tuy nhiên, báo cáo đã chỉ ra rằng điều trị bổ sung bằng ozone mang lại hiệu quả tốt.
Một nghiên cứu khác báo cáo rằng liệu pháp ozone có tác dụng bảo vệ bàng quang hiệu quả và giúp hạn chế tình trạng tiểu máu tiến triển do phóng xạ.
Nghiên cứu do nhà khoa học Velikaya và cộng sự và Jordan và cộng sự cũng tìm thấy ozone có tác dụng đẩy nhanh quá trình lành vết thương trong các phản ứng trên da do tác dụng phụ từ điều trị bằng xạ trị để lại.
Liệu pháp Ozone đã được chứng minh là một phương pháp điều trị bổ sung dễ sử dụng và tiết kiệm chi phí, không gây tác dụng phụ nghiêm trọng. Ngày nay, trong ung thư học, điều trị bằng ozone giúp cải thiện tình trạng lâm sàng chung của bệnh nhân trải qua xạ trị và ngăn ngừa sự phát triển của các biến chứng.
Hỗ trợ biên dịch: BS PHAN THANH HÀO – CHỦ TỊCH CHI HỘI CHỐNG LÃO HOÁ – Hội Tế bào Gốc TP. HCM
Nguồn: https://nmji.in/the-place-of-ozone-therapy-in-radiotherapy/